Aanbieding Manifest in Nieuwspoort op 5 maart 2018

Op de bres voor vrouwen en meisjes in de vluchtelingenopvang – Het was een historisch moment, niet eerder maakten zoveel vrouwen in Nederland zich sterk voor de verbetering van de positie van een groep vrouwen wier problematiek gebagatelliseerd dreigt te worden: Op 5 maart 2018 vond in Nieuwspoort de aanbieding plaats van een manifest over de veiligheid van meisjes en vrouwen in vluchtelingenopvang in Nederland. Vijf Nederlandse vrouwenorganisaties met een gezamenlijke achterban van circa één miljoen vrouwen, schreven het manifest na contatering dat er in de keten rond de vluchtelingenopvang voor vrouwen en meisjes in Nederland te veel zwakke schakels zijn waardoor hun veilgheid niet gewaarborgd kan worden.

Het Manifest Vrouwen Vluchtelingen Veiligheid moet hierin verandering brengen. Het omvat een reeks concrete adviezen en aanbevelingen, op de diverse terreinen waar de vrouwen en meisjes in de vluchtelingenopvang mee te maken krijgen in Nederland. Zo wordt ingegaan op de fysieke en mentale veiligheid in de opvanginstellingen, de sensitiviteit van de begeleiding in de keten van asielaanvraag tot huisvesting, juridische borging van de zelfstandigheid van vrouwelijke vluchtelingen en de monitoring van de beleving en wensen van vrouwen en meisjes in de vluchtelingenopvang op het gebied van hun veiligheid.

De aanbieding op 5 maart 2018 in Nieuwspoort werd ingeleid door Leontien Kompier, voormalig burgemeester van Vlagtwedde, portefeuillehouder VNG in de commissie Asielzaken. Burgemeester drs. J. (Jos) Wienen nam het document daarna als eerste namens de VNG in ontvangst. Hij gaf aan dat hij blij was met het document en de bruikbare en praktische aanbevelingen die daarin genoemd worden. Volgens de heer Wienen is de timing van de aanbieding ideaal: veel gemeenten hebben een slag te maken wat betreft het bevorderen van de kwaliteit van de opvang en de integratie van statushouders. Wat betreft de landelijke politiek is het feit dat er net en nieuw regeerakkoord bereikt is ook heel gunstig; de kans is daarmee groot dat het manifest de aandacht krijgt die het verdient.

Het manifest werd tevens aangeboden aan de IND – Immigratie- en Naturalisatiedienst, Centraal Orgaan opvang Asielzoekers en VluchtelingenWerk Nederland. Vertegenwoordigers van deze organisaties waren aanwezig bij de plechtigheid, ieder reageerde enthousiast en sprak het voornemen uit de aanbevelingen ter harte te zullen nemen. Kathalijne Buitenweg nam het manifest in ontvangst als afgevaardigde (Groen Links) van de vaste commissie van het Ministerie van Justitie en Veiligheid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij gaf aan dat de commissie zich al buigt over de zelfstandige verbijfsstatus van vrouwelijke vluchtelingen – in het manifest wordt bepleit dat óók vrouwen die in het kader van heriniging met de partner een zelfstandige verblijfsstatus moeten krijgen, zodat zij zelf kunnen kiezen of zij bij hun partner willen blijven na de hereniging.

Waarom een manifest? Geweld tegen vrouwen is een mensenrechtenschending die op grote schaal voorkomt met veel schadelijke gevolgen voor het slachtoffer maar ook voor de maatschappij. Met de inwerkingtreding van het Europese Verdrag inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (de zogeheten Istanbul Conventie) op 1 maart 2016 is de Nederlandse overheid de verplichting aangegaan om dit geweld met beleid en wetgeving niet alleen te bestrijden, maar ook te voorkomen.

Inmiddels weten we dat we in Nederland slecht zicht hebben op de veiligheid van deze vrouwen en meisjes. Zij zijn zelf niet geneigd met klachten over seksueel misbruik, intimidatie en huiselijk geweld naar buiten te treden omdat zij in een uiterst afhankelijke situatie zitten, liever vanuit kracht leven dan vanuit een slachtofferrol en hun belangrijkste streven is zo snel mogelijk een verblijfsvergunning, huis en zelfstandigheid te verwerven. De instellingen dienen de privacy en het imago van de vluchtelingen te waarborgen, met als keerzijde dat ook zij hier geen inzicht in kunnen geven.

Grip krijgen op veiligheid

Juist vanwege deze complexe situatie menen de vijf vrouwenorganisaties die het manifest schreven dat er extra maatregelen nodig zijn die de veiligheid van deze groep vrouwen en meisjes vergroten. De aanbevelingen in het manifest zijn zullen draagvlak vinden in de keten rond de vluchtelingenopvang én hebben een grote kans van slagen.

Het manifest is opvraagbaar via [email protected] en te vinden op de websites van de betrokken organisaties.

Klik hier voor de inhoud van Manifest Vrouwen Vluchtelingen Veiligheid 

fotografie (2,3,4,5)Mieke Schlaman-Den Haag